• Soru 15: Tinnitus niçin yaşlılarda daha çok oluyor?

• Cevap 15: Tinnitus çoğu kez iç kulakta işitme sinirinin liflerinin bağlı olduğu işitme hücrelerinin (=saçlı hücrelerin) hasar görmesinden kaynaklanır. İç kulaktaki bu işitme hücrelerinin sağlığı iyi işitebilmemiz için son derecede önemlidir. Her ne şekilde olursa olsun işitme hücrelerine verilen zarar, işitme kaybına ve çoğu kez ilaveten tinnitusa neden olur. Presbiakuzi adını verdiğimiz işitme kaybı ileri yaşlarda ortaya çıkar ve genellikle tinnitusa neden olur.

Presbiakuzi günümüzde küçümsenemeyecek bir sorundur ve gelecek yıllarda hiç kuşkusuz daha da önemli olacaktır. Amerika’da bulunan 20 milyon işitme sorunlu kişinin yüzde yetmişbeşinin yaşları 55′ten yukarıdadır. Günümüzde 80 yaşın üzerindeki kişilerin miktari neredeyse katlanarak artmaktadır. 2030 yılında nufusun üçtebirini yaşlılar oluşturacaktır ve bunların %70 kadarında işitme sorunu olacaktır. Bu tür işitme sorunu olan her 3 kişiden ikisinde tinnitus olduğu, ayrıca normal işitenlerde de tinnitus olabildiği hesaba katılırsa meselenin boyutu ve anlamı kestirilebilir.

• Soru 16: Tinnitus yüzünden tamamen sağır olur muyum?

• Cevap 16: Hayır. Tinnitus bugüne kadar hiçbir hastada sağırlığa yol açmamıştır. Her 100 tinnitus hastasının 90′nında işitme azlığı vardır. Objektif sensöriyal işitme kaybı genellikle tinnitus ile birlikte bulunduğu için tinnitusun üretildiği anatomik yerin, işitme kaybına neden olan etkenin anatomik yeri ile aynı olduğu kabul edilir. Bu ispatlanmamış bir varsayımdır. Fakat klinik olarak işitme kaybına neden olan etkenin tinnitusa da neden olacağını kabul etmek, hatta işitme kaybının tinnitusa deden olduğunu söylemek yeterli bir açıklama olabilir.

• Soru 17: Tinnitusun cerrahi tedavisi var mıdır?

• Cevap 17: Ne yazık ki hayır. Tinnitusun sebebi bulunsa ve ameliyat yapılarak tedavi edilse bile tinnitus devam edebilir. Örneğin tinnitusun nedeni otoskleroz hastalığı ise cerrahi tedavi ile işitme azlığı %80 – %90 hastada düzelir; fakat ameliyat olmuş hastaların %30′unda tinnitus devam eder.

Bizim hastalarımızın bir kısmı (%9.8) tinnitusun bitmesi karşılığında işitmeden tamamen vazgeçmeye razıdır ve bu tür bir ameliyata hazırdır. 1970 ve 1980 yıllarında işitme sinirinin kesilmesiyle tinnitusun duracağı sanılmış ve ABD’ de birçok hastaya uygulanmıştır. Fakat ameliyatlardan 1-2 ay sonra her 4 hastadan üçünde tinnitusun eskisinden daha çok olarak geri geldiği saptanmış ve bu ameliyatlara son verilmiştir. Daha sonraki yıllarda yapılan çalışmalarda ortaya çıkan tarihsel bilgilerde 1928 yılında tinnitus tedavisi için orta ve iç kulağın tamamen boşaltıldığı fakat sonucun tehlikeli ve şaşılacak düzeyde etkisiz olduğunun yazıldığı saptanmıştır. Tinnitusun denenmiş ve başarısız olduğu tespit edilmiş diğer cerrahi tedavi yöntemleri şunlardır:

Stellate ganglion blokajı veya kesisi
Bademcik ameliyatı
Timpanik pleksus ( orta kulağın iç duvarındaki sinir ağı) kesisi
Denge siniri ile yüz sinirinin arasındaki bağlantının kesilmesi

Tinnitusu başlatan sebep kulakta çok bariz bile olsa o sebebin yok edilmesi Tinnitusun duracağı anlamına gelmemektedir.

• Soru 18: Tinnitus hastaları, tinnituslarını dış çevrede mevcut seslerden en çok hangilerine benzetiyorlar?

• Cevap 18: Bu benzetme kişilerin yaşadığı çevreye ve aldıkları eğitime göre değişmektedir. Örneğin, kırsal yörelerde yaşayanlar dere, çay ve ırmak sesini, İstanbul’da yaşayanlar su kesikken musluktan çıkan sesi çok iyi tanırlar. Sanayi kesiminden bir işçi basınçlı bir kazandan kaçan buhar sesini iyi bilir.

Bizim hastalarımızın benzetmeleri çokluk sırasıyla şöyledir:
1.”sss” sesi diye tarif edilen ince uğultu
2. Ağustos böceği sesi
3. “Çınlama” diye tarif edilen diyapazon sesi
4. Akan su sesi
5. Çağlayan sesi
6. Kaynayan su sesi
7. Kuş ötüşü
8. Islık
9. Kalın uğultu
10. Motor sesi

• Soru 19: Tinnitustan rahatsız olan bir kişinin doktoruna gidip bunu anlatması saçmalık olur mu?

• Cevap 19: Hayır, mutlaka söylemelidir. Aksi takdirde tinnitus hiç dikkate alınmayacaktır. Hasta Tinnitustan rahatsız olduğunu belirttiği halde hekimi bu konuda hiç bir şey yapılamayacağını söylerse o hekimin tinnitus konusuna ilgisiz olduğu sonucuna varılmalıdır. Hekim en azından bir başka hastalık için yararlı olacak ilaçların ototoksik (kulağa zarar veren) olmamasına dikkat edecektir. Tinnitus hastalarının tinnitusu çoğaltan bu ototoksik ilaçlar konusuna duyarlılık göstermeleri son derecede önemli olabilir.

• Soru 20:.Sigaranın tinnitusa etkisi varmıdır?

• Cevap 20: Evet. Sigara içmek tinnitusu artırabilir. Sigara içmeyenlerin sigara içilen ortam havasını solumaları da aynı etkiyi yaratabilir.

• Soru 21: Önümüzdeki yıllarda tinnitus tamamen yok edilebilir mi?

• Cevap 21: Tinnitusla ilgili araştırmalar 1980′li yıllarda çoğalmaya başlamış ve 1990′lı yıllarda giderek yoğunlaşmıştır. Ülkemizde de Boğaziçi Üniversitesi Biyomedikal Mühendisliği Enstitüsünde bir Tinnitus araştırma ekibi tarafından çalışmalar yapılmaktadır.

Tinnitus hastalarının çoğunun bu araştırma sonuçlarının klinik uygulamalarını sabırsızlıkla beklediklerini biliyoruz. Fakat tinnitus gerçekten zor bir konudur ve gelişmeler ne yazık ki yavaş olmaktadır. Asıl zorluk tinnitusun objektif olarak ölçülememesidir. Ölçülemeyen ve tartılamayan bir olayın değerlendirilmesi ve tedavisi de zor olmaktadır. Yakın geçmişe bir göz atarsak, ilkin çok heyecan verici ve parlak gözüken birçok yöntem ve ilacın, zaman içinde elendiği ve yararsız olduğu saptanır.
Günümüzde tinnitusun ana tedavi yöntemi, 1976′dan beri kullanılmakta olan ve zamanın imtihanında elenmeyen “Akustik Maskeleme Yöntemi”dir. Bu yöntemle semptomatik tedavi yapılmaktadır.
Tinnitusu ve nedenini ortadan tamamen kaldıracak küratif tedavi için yürütülmekte olan araştırmaların başarılı olmasını ve Tinnitusun küratif tedavisinin bulunduğunu bildiren çok değerli makalenin yayınlanmasını beklemekteyiz.
Tinnitus hastalarının desteği ve baskısıyla daha çok araştırma yapılacak ve sonuçlarından yararlanılacaktır.

• Soru 22: Gingko Biloba ilacı hakkında bilgi verirmisiniz?

• Cevap 22: Tinnitusu etkin olarak bastıran ve anlamlı bir yan etkisi olmayan ideal bir ilacın bulunması için araştırmalar sürüyor. Denenen birçok madde arasında bir Çin ağacının ekstresi, Gingko Biloba Ekstresi dikkat çekmektedir. Ülkemizde bu ilaç “Tebokan” ve “Craton” adları altında tablet ve damla biçimlerinde üretilmektedir. Bu ilacın Tinnitus üzerine etkisini bildiren çeşitli yazılar değişik ülkelerde yayınlanmıştır. Bu yazıların sonuçları, ilacın tinnitusu :

a. Hiç etkilemediği
b. Çoğalttığı
c. Daha tahammül edilir biçime getirdiği
d. Azalttığı
e. Tamamen yok ettiği
şeklinde farklılıklar göstermektedir.
Gingko’nun tinnitusu etkileme mekanizmaları bilinmemektedir.
Hayvanlar üzerinde yapılmış deneyler Gingko’nun işitme sisteminde metaboik aktiviteyi azalttığını göstermiştir. Tinnitusun, işitme sistemindeki yerel bir metabolik aktivite artışıyla birlikte olduğu yönünde görüşler vardır. Gingko, metabolik aktiviteyi azaltırken tinnitusun azalmasına da yardımcı olabilir.
Gingko, kalsiyum homeostazını da artırır. P. Jastreboff’a göre kalsiyum homeostazı da tinnitusunun oluşmasında rol aldığı için Gingko’nun bu yönden etkili olabileceği düşünülebilir. P. Jastreboff, düzenlediği hayvan deneylerinde salisilat ile tinnitus oluşturmuş ve Gingko’nun dozuna bağlı bir tinnitus azalması yapabileceğini ileri sürmüştür.
J.Vernon, yürüttükleri çalışmaların sonucunda Gingko Biloba’nın kronik tinnitus üzerinde hiç etkisi olmadığını bildirmiştir.
Bizim hastalarımız arasında da, tinnitus tedavisi için hekimlerce verilen bu ilacı aylarca kullandıktan sonra yararlandığını belirten bir kişi bile yoktur.
Günümüzde, tinnitusun tedavisinde yararlı olduğu gösterilmedikçe, hiç bir ilacın tinnitus tedavisi için kullanılmaması en doğru davranıştır.